*روزبه مفیدیان دکترای مهندسی شیمی-نانوتکنولوژی؛ نخبه ملی و عضو بنیاد ملی نخبگان؛ عضو ارشد پژوهشکده نانو شمال کشور و پژوهشگر برتر حوزه نفت و گاز و انرژی؛

 بحث مهم و استراتژیک بحران آب در استان خوزستان به یکی از مهمترین چالش های روز تبدیل شده است تا جایی که تمامی کارشناسان و نخبگان حوزه های مختلف اعم از آب و کشاورزی و محیط زیست دست به دست هم داده تا با روحیه جهادی و نظریه های منطقی به حل معضل حیاتی مردم صبور و غیور خطه نخلستان بپردازیم. با بررسی های میدانی و تشکیل کارگروه های ویژه در قالب کمیته های تخصصی به بحث و تبادل نظر در این زمینه پرداختیم و ماحصل گفتگوها و نشست های طاقت فرسا به خروجی های ذیل انجامید تا راهکار برون رفت از موضوع فوق الاشاره از دل این موارد استخراج و با برداشتن گام های موثر بعدی بتوان به اجرایی سازی ایده ها و مرتفع نمودن آن نزدیک و نزدیکتر شد. نیک می دانیم معضل بی آبی در کشور یکی از اصلی ترین دغدغه های بشری در سال های آینده خواهد بود و تمرکز بر روی مساله آب یکی از خواستگاه های اصلی دانشمندان و متخصصان حوزه آبی در کشور می باشد. اما توجه به ریشه های اصلی اتفاقات بوجود آمده نقشه راهی برای تلطیف اوضاع بحرانی کنونی و خروج هرچه سریعتر از گرداب فعلی را به همراه دارد. عمده مطالبی که پیرامون مساله بی آبی در خوزستان وجود دارد حول نکات چهارگانه ذیل بصورت تیتروار آورده شده است؛ ۱-نقش آلاینده ها در کاهش منابع آبی و بارندگی ها: همانطور که مستحضرید دکل های نفتی در نقاط گسترده ای از نقاط مرزی استان وجود دارد و همچینن صنایع پتروشیمی و کشت و صنعت که آلاینده های سمی و زیانباری تولید می کنند که مخاطرات زیست محیطی بسیاری به همراه دارند و کاهش بارندگی را در طول سال موجب می شوند. با توسعه میادین نفتی و کاهش بارندگی های فصلی منابع آبی زیرزمینی رو به خشکی گرائیده و یکی از پرآبترین مناطق کشور را با بحران کم آبی روبرو ساخته است. ۲-استان خوزستان با دارا بودن سد های دزفول، کرخه، کارون و گتوند یکی از عظیم ترین منابع آبی کشور را داراست ولی بدلیل انتقال نامتعارف و غیرکارشناسانه این آب ها به منظور تامین آب مورد نیاز در استان های اصفهان و یزد از یک سو و نپرداختن حقابه مردم خوزستان از سوی دیگر، مردم خوزستان را با مشکلات کم آبی و خودباختگی مادی روبرو ساخته است. بحث انتقال آب و اینکه آب سرمایه ملی بشمار می رود در جای خود قابل نقد است اما اینکه این انتقال بصورت غیرکارشناسانه و با سومدیریت انجام می شود مواردی است که باید وزارت نیرو و جهادکشاورزی پاسخگوی آن باشند و مشکلات عدیده ای که امروز مردم را درگیر کرده است بخش بزرگ آن بدلیل انتقالآاب موسوم به بهشت آباد که یکی از مهترین منابع آبی در خوزستان است که به سمت فلات مرکزی روانه می شود که یک طرح درجه سه علمی محسوب شده و با هزینه گزاف آب مورد نیاز کشاورزی استان خوزستان را که ۵۰ درصد مردم از این طریق امرار معاش می کنند رو تحت تاثیر قرار داده است. تمام کارشناسان براین باورند که طرح غیرکارشناسی بوده و کوتاهی سازمان جهاد کشاورزی و بحث اصلاح شیوه کشت مطرح می باشد. ۳-طبق آمار وزارت نیرو مصرف آب در خوزستان از حد ملی بسیار بالاتر است و کشت برنج و شلتوک کاری در استان بصورت غیرکارشناسی انجام می شود و از سوی سازمان های مربوطه نظیر جهاد کشاورزی هیچ آموزشی به مردم داده نشده است تا مدیریت منابع آبی به صورت درست و علمی انجام شود. همانطور که اطلاع دارید در خوزستان به دو صورت کشت تابستانه و زمستانه کشاورزی انجام می گیرد. در فصل زمستان باید با مدیریت منابع آبی و ذخیره آب در پشت سدها در فکر تامین آب برای تابستان کم آب پیش رو بود ولیکن آب هایی که در زمستان با وجود بارش باران و همینطور چشمه های زیرزمینی جمع آوری می شود در استان های همجوار صرف تولیدات پتروشیمی و نفتی و یا گازی و حتی صنایع فولاد و ذوب آهن می گردد که از این نظر نیز مطابق کار کارشناسی و پیگیری های انجام شده، پروژه های دولتی با اهمال کاری و ترجیح صنعت بر معیشت مردم ارجحتر تشخیص داده شده و مسبب مشکلات امروز کشور شده اند. ۴- هم اکنون حدود ۷۰۰ روستا در خوزستان با تانکرهای سیار آبرسانی می شوند و بعد از گذشت ۴۲ سال از انقلاب این واقعا درد بزرگی است که مردم این روستاها آب شرب کافی ندارند. روستاهایی که دور تا دور آنها را سدهایی گرفتند که بدون آنها چرخ صنعت کشور می لنگد ولی با این وجود آبرسانی به آنها انجام نمی شود و مردم این مناطق که در آب غرق شده اند ولی از نعمت آب شرب برای تامین نیازهای اساسی و حیاتی خود محرومند. مدیریت ضعیفی در منابع آبی صورت گرفته است و در سالهای اخیر مدیریت منابع آبی به دست افراد غیر مسئول و ناکارآمد واگذار شده است و خود این موضوع بی کفایتی بر بحران بی آبی افزوده است. نتیجتا استان خوزستان از لحاظ منابع گسترده آبی جزو استان های بسیار غنی محسوب می شود ولی سو مدیریت باعث بروز این بحران ها و مسبب هزینه های گزاف برای انقلاب اسلامی شده است و حل و فصل موضوع تنها با اراده جهادی مسئولان و سپردن کار به نخبگان و افراد شایسته ای که در حوزه های تخصصی آب و محیط زیست فعالیت کرده اند، میسر خواهد شد. مردم مومن و انقلابی خوزستان مردمی هستند که در سال های سخت جنگ تحمیلی مثل سپر جانشان را فدای انقلاب و رهبری و اسلام کردند و ما به آنها مدیون هستیم و بیشترین دین رو به این عزیزان هموطن داریم. فلذا دولت محترم باید بسرعت و عجالتا ذیل تشکیل کارگروهی تخصصی متشکل از نخبگان و افراد دلسوز و با دانش، شرایطی را فراهم آورد تا با یک کار گروهی و جهادی همانند زمان دفاع مقدس مشکل کم آبی و بحران های پسا خشکسالی را بسرعت مرتفع نماید.